Er is een prachtig boek uitgegeven in Istanbul. De Engelse titel is The Longing Wind. In het Turks heet het boek Hasret Ruzgari - Wind van Heimwee. De auteur ervan is de Turkse schrijver Hakan Aytekin. De aanleiding tot het schrijven van het boek was een brief van Isa Bakir, een vluchteling uit Oost-Turkije, die al meer dan twintig jaar in Nederland woont. Toeval? Toeval bestaat niet. Er zijn diepere verbanden.
Isa Sumer
Isa Bakir is geboren in de christelijke regio Tur Abdin in het zuidoosten van Turkije. Meer bepaald in het dorp Harabemishka in het Izlo heuvelgebied bij de Syrische grens. Jaren geleden emigreerde hij naar Nederland, maar zijn geboortestreek liet hem niet los. In 1992 schrijft hij een lange brief naar de Turkse tv-zender TRT International in Ankara. Met het verzoek het lied Hasret Ruzgari - Wind van Heimwee van de Turkse zanger Orhan Gencebay uit te zenden. Dat lukt niet en de brief van Isa belandt in de prullenmand. Daar wordt hij bij toeval gevonden door een TRT medewerker. Die ontdekt in de brief het woord Süriyani, de Turkse benaming voor de Suryoye, de Aramees sprekende christelijke minderheid in Turkije. De tv-medewerker neemt de brief mee en geeft hem aan zijn vriend, de schrijver Aytekin. Die leest de brief met veel interesse en zijn belangstelling voor de Suryoye neemt toe.
Hakan Aytekin zoekt tevergeefs contact met de schrijver van de brief. Isa Bakir is naar Enschede verhuisd en kan niet reageren op de brieven van de Turkse schrijver. Pas acht jaar later, in 2000, vindt de Turkse schrijver de man die hij zoekt. Ze beginnen te corresponderen met elkaar. Uit die briefwisseling is het boek Hasret Ruzgari - Wind van Heimwee gegroeid. Het boek is in drie talen geschreven,Turks, Engels en Nieuw Aramees, en het bevat prachtige foto’s van Tur Abdin. De auteur Hakan Aytekin heeft zelf de streek bezocht waar Isa Bakir geboren is. Dat alles heeft een uitstekend en degelijk uitgegeven boek opgeleverd. De lezer krijgt het gevoel dat hij meereist naar de wonderlijk mooie streek van Tur Abdin.
Hakan Aytekin is naast schrijver ook regisseur en hij doceert Film en Media aan de Maltepe Universiteit in Istanbul. Hij is een humanist die wordt geprezen voor zijn positieve houding tegenover de minderheden in Turkije. Dankzij de brief van Isa heeft Hakan Aytekin in 2001een film over de Suryoye gemeenschap gemaakt. De titel van die documentaire luidt in het Turks Isik Sesini Ariyor, wat in het Nederlands zoveel als Het licht dat zijn stem zoekt betekent. De film is een succes geworden en hij is bekroond in Turkije. In het jaar 2005 kreeg Hakan Aytekin ook de prijs van de Assyrische Federatie in Zweden, die elk jaar iemand honoreert die veel voor de Suryoye-Assyrische gemeenschap heeft betekend.
Hakan Aytekin
Samen met Isa Bakir heb ik de schrijver-regisseur in 2006 in Istanbul ontmoet. Hakan Aytekin - iemand die de Suryoye toevallig heeft ontdekt en veel voor ons volk heeft gedaan. Toevallig? Over toeval schreef de grote Duitse dichter-dramaturg Friedrich Schiller: Toeval bestaat niet; wat ons blinde willekeur toeschijnt, vindt zijn oorsprong in heel diepe bronnen.
Het boek Hasret Ruzgari (2006) kost 25 euro. Stuur een mail naar:
Isa Sumer was van 1998 tot 2006 PvdA- raadslid in Enschede. Hij schreef het boek Gods kinderen worden vergeten. Berichten uit Mesopotamie, Suryoye-Assyriers in de diaspora.