'Graf van Noach' op de top van de berg Djudi - ZO Turkije
Herbul is de naam van het christelijke dorp ten oosten van Hassana in het achterland van de grensplaats Silopi. Het dorp ligt op de hellingen van de berg Djudi bij de Iraakse grens. De omgeving van Herbul - Aksu in het Turks - is rijk aan fossiele brandstof, steenkool, maar de lokale Turks-Koerdische ontginning ervan heeft het dorp weinig goeds opgeleverd.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw lag Herbul net zoals Hassana in de oorlogszone in het zuidoosten van Turkije. Het dorp belandde in de vuurlijn van het Turkse leger en de Koerdische PKK. Noodgedwongen moesten de bewoners van Herbul hun geboortedorp ontruimen en hun heil elders zoeken. Ze emigreerden naar Europa en een grote groep vestigde zich in Sarcelles, een voorstad van Parijs. Tientallen families uit Herbul kwamen echter in België terecht, in Mechelen, waar ze hun vroegere buren uit Hassana hebben teruggevonden. Dat samenleven in Mechelen met de Hasnaye verloopt niet altijd rimpelloos.
De christelijke migranten uit Hassana en hun streekgenoten uit Herbul spreken dezelfde Aramese taalvariant, het Sureth, maar eeuwenoude geloofsgeschillen veroorzaken hier als vanouds de scheiding der geesten. De inwijkelingen uit Herbul noemen zich chaldese christenen, goede katholieken verenigd onder Rooms gezag, en volgens hen zijn de Hasnaye lakser in de ware christelijke leer. Assyrische christenen? Die benaming is de groep christelijke migranten uit Herbul een doorn in het oog. Zij willen enkel chaldeeërs worden genoemd en ze zijn er bijzonder trots op dat hun dorp in betere tijden een groot aantal kasha's, chaldese geestelijken, heeft voortgebracht. In Mechelen hebben ze hun eigen chaldees-katholieke zondagsdienst in de Sint-Pieter-en-Pauluskerk op de Veemarkt.
Veel meer over de geschiedenis van Herbul en zijn rijke chaldees-christelijke tradities is verzameld als visueel erfgoed in de documentaire film Harbole, een initiatief van de Association des Assyro-Chaldéens de France. Klik hier voor meer info over de film.
Chaldese wever aan het werk (Benninghaus) De Duitse culturele antrooloog Rüdiger Benninghaus bezocht de laatste christelijke dorpen Hassana, Bespin en Herbul in de regio Silopi toen ze nog bewoond waren. Zijn fotoreportage uit 1987-1989 toont de dorpelingen van Herbul in hun vertrouwde omgeving en ze heeft als toepasselijke titel A Vanished World - Chaldean Villages in Turkey. Benninghaus geeft in zijn publicatie on line tevens een voortreffelijk overzicht van de weeftechniek en de artisanale textielproductie in Hassana en Herbul: Sal Sapik Costume for Men in Turkish Kurdistan. Een eeuwenoude traditie - nu helaas enkel nog studieobject voor etnologen als Benninghaus.
|